Naar aanleiding van de historische PFOS-vervuiling in Zwijndrecht hebben stRaten-generaal, Ringland en Ademloos de betrokken actoren zes bekommernissen voorgelegd. De burgerbewegingen pleiten voor een oplossingsgerichte focus in het debat.
De vervuiling in de omgeving van de 3M-fabriek dateert van de vorige eeuw. Ze werd echter pas de voorbije jaren, naar aanleiding van de geplande Oosterweelwerken, concreet in kaart gebracht met het oog op de omgang ermee tijdens de werken. Die omgang wordt bepaald door het normen- en toetsingskader dat OVAM oplegt als toezichthouder voor de Vlaamse overheid, en houdt ook in dat de vervuilde grond na de werken niet langer onbeschermd mag blijven liggen, zoals nu het geval is.
Binnen de werking van het Toekomstverbond stelden de Antwerpse burgerbewegingen al eerder de volgende vragen aan de betrokken actoren:
1. @ Lantis: veiligheid personeel en omwonenden
Hoe wordt tijdens de manipulatie van vervuilde gronden op de Oosterweelwerf de veiligheid van het personeel en omwonenden gegarandeerd?
2. @ Lantis: captatie en sanering vervuiling in zone Oosterweelwerf fase 1
Hoe en in welke mate wordt de grondwater- en bodemverontreiniging in deze fase aangepakt?
3. @ Lantis: bestemming grondverzet
Hoe wordt gegarandeerd dat de vervuilde gronden niet naar elders worden gevoerd?
4. @ OVAM en Vlaamse regering: captatie en sanering vervuiling in zone Oosterweelwerf fase 2
Hoe, door wie en wanneer zal werk worden gemaakt van een stappenplan ter sanering van de vervuilde gronden als die tijdelijk gestockeerd zouden worden onder een afdeklaag?
5. @ OVAM, Vlaamse regering en lokale besturen:
captatie en sanering vervuiling in aanpalende zones in Zwijndrecht en op Linkeroever
Op welke manier zal van overheidswege initiatief genomen worden om de graad van de historische PFOS-vervuiling ook buiten de Oosterweelwerf in kaart te brengen en die te laten aanpakken op een manier die bewoners, landbouwers, tuiniers, natuurliefhebbers en recreanten geruststelt?
6. @ Vlaamse regering & 3M: financiering
Hoe en in welke mate kan, vanuit verantwoordelijkheidszin en een rechtvaardigheidsgevoel, het principe ‘de vervuiler betaalt’ maximaal toegepast worden bij de langdurige en dure operaties die de punten 4 en 5 behelzen?
De burgerbewegingen verwachten geen kant-en-klare Q&A. Daarvoor is de PFOS-problematiek te complex. Er is ook nog steeds sprake van voortschrijdend inzicht over de medische impact ervan en toenemend inzicht in de adequaatheid van saneringstechnieken. Wel willen ze op korte termijn concrete, oplossingsgerichte en vertrouwenwekkende focus aangebracht zien in wat makkelijk kan verworden tot een onbevredigend cijferdebat.