Beste lezer,
In al haar creativiteit om het BAM-tracé op de sporen te houden, heeft de Vlaamse regering een geheel eigen variant van milieueffectenonderzoek uitgevonden. Dat gaat zo: eerst laat je een onvolledig MER maken dat het overheidsproject tot winnaar uitroept, op basis waarvan je ‘beslist beleid’ vastlegt. Pas nadien laat je de echt relevante vergelijkingen tussen alternatieven maken, omdat indieners van alternatieven dat nu eenmaal zo belangrijk vinden. Maar die vergelijkingen nog ernstig nemen? Ben je gek? Want er is toch al ‘beslist beleid’? En we zijn nu toch al een openbaar onderzoek aan het organiseren over ons besliste beleid? En de schup moet toch in de grond?
Op 14 februari ll. besliste de Vlaamse regering op basis van ‘lectuur’ van een onvolledig MER dat het BAM-tracé als beste optie uit dat MER kwam. Voor die ‘lectuur’ van enkele duizenden bladzijden had de regering precies twee dagen tijd nodig. Over dat BAM-tracé werd vervolgens in een rotvaart, op amper drie werkdagen tijd, een ruimtelijk uitvoeringsplan gemaakt, dat even vliegensvlug aan de bevolking ter ‘inspraak’ werd voorgelegd. De procedure loopt inmiddels. Maar vorige maand dook ineens een bijkomende studie op, waarin eindelijk – zoals de actiegroepen en enkele oppositiepartijen hadden gevraagd – ook alternatieve tracés werden doorgerekend met gedifferentieerde tol.
En wat blijkt nu? Dat het Meccanotracé in combinatie met gedifferentieerde tol leidt tot
-de beste gewenste resultaten op het vlak van volksgezondheid;
-een beter gebruik van de infrastructuur;
-een aanzienlijke kostprijsvermindering van de derde Scheldekruising.
Daarom heeft stRaten-generaal vandaag als persbericht de analyse verspreid die u hieronder kan vinden.
Het is een schande dat deze gegevens niet in het plan-MER stonden en dat de Vlaamse regering het bestond om tot ‘beslist beleid’ te komen op basis van dit soort kennislacunes.
De filosofie van de Antwerpse actiegroepen is altijd geweest: we moeten een mobiliteitsplan voor onze stad bekomen dat zo functioneert dat het (1) geen extra verkeersstromen veroorzaakt, (2) wel op een slimme en zuinige manier verkeersstromen verplaatst van verkeerde routes naar juiste routes en (3) de leefbaarheid van de stad ten goede komt. Het ziet er naar uit dat het scenario Meccano met gedifferentieerde tol ons eindelijk daar doet landen, dat leert toch lectuur van het nu opgedoken onderzoek.
Twee conclusies hier:
1. moge dit soort ‘beslist beleid’ weggeblazen worden door alle bezwaarschriften die momenteel worden ingediend tegen het BAM-tracé. Bij deze nog een warme oproep om ons collectieve bezwaarschrift mee te ondertekenen en verder te verspreiden;
2. moge de Vlaamse regering liever gisteren dan vandaag de eerlijke schaamte betonen om zelf dit soort van ‘besliste beleid’ terug te draaien, vóór de Raad van State dit moet doen.
[…]
Persbericht stRaten-generaal van 26 juni 2014 “Meccano met gedifferentieerde tol werkt prima en is goedkoper, zo leert nieuw onderzoeksrapport”
Nieuw onderzoeksrapport Vlaams Verkeerscentrum levert eindelijk cijfermateriaal dat ontbrak in plan-MER Oosterweelverbinding
Daaruit leren we dat het Meccanotracé in combinatie met gedifferentieerde tolheffing
– de Kennedytunnel in afdoende mate ontlast
– het doorgaand verkeer effectief naar de tangenten leidt (weg van de huidige ring)
– genoeg heeft aan een derde Scheldekruising met 2 x 2 rijstroken, wat de kostprijs drukt
– de zones Zwijndrecht/Burcht en Luchtbal/Sportpaleis aanzienlijk minder belast dan het BAM-tracé
Wat blijft ontbreken zijn de eveneens gevraagde kaarten luchtkwaliteit en geluid voor Meccano met gedifferentieerde tol. Op basis van het nieuwe onderzoeksrapport kunnen en moeten ook die kaarten nu gemaakt worden door VITO, als in te vullen kennislacunes in het plan-MER. Ze zullen bevestigen wat nu reeds uit de nieuwe mobiliteitscijfers blijkt: de Meccano betekent een vooruitgang voor ALLE omwonenden naast de ring, in tegenstelling tot het BAM-tracé
U herinnert zich ongetwijfeld nog dat stRaten-generaal meteen na de goedkeuring van het plan-MER Oosterweelverbinding op 16 februari 2014 in een persbericht hekelde dat ‘appels met peren’ vergeleken werden in het rapport. Concreet bedoelden we daarmee dat voor de Oosterweelverbinding doorrekeningen waren gemaakt met gedifferentieerde tol en dat dit niet was gebeurd voor de Meccano. Als gevolg daarvan konden de effecten van deze exploitatievoorwaarde op de mobiliteit, de luchtkwaliteit, het geluid en de MKBA (kosten-batenanalyse) enkel voor de Oosterweel in kaart gebracht worden en niet voor de Meccano.
Omdat uiteindelijk moest erkend worden dat een scheeftrekkende studie geen studie is, werden NA oplevering van het plan-MER en buiten de wettelijk voorziene MER-procedure in maart alsnog doorrekeningen gemaakt van het Meccanotracé en het tracé Oosterweel-Noord met gedifferentieerde tol. De opdracht daartoe werd niet door de cel-MER gegeven, wel door een ministerieel kabinet, dat op 17 april ll. de voorlaatste versie van het onderzoeksrapport te lezen kreeg vooraleer het Vlaams Verkeerscentrum vorige maand de finale versie online plaatste.
U vindt het rapport hier: http://www.verkeerscentrum.be/verkeersinfo/studies/gedifferentieerde-tol-140423
De voorbije weken konden wij het rapport en de diverse bijlagen zelf doornemen. Dat vroeg enig puzzlewerk, want zoals ook in het plan-MER ontbraken opnieuw synoptische tabellen die de directe vergelijking tussen tracés mogelijk moeten maken. Opnieuw moesten we die tabellen eerst zelf maken, opdat we Oosterweel en Meccano met gedifferentieerde tol onderling zouden kunnen vergelijken en niet enkel met hun eigen ‘naakte’ versie, d.w.z. zonder sturing.
Uit de synoptische tabellen (zie bijlage) leren we dat een hoop gegevens blijven ontbreken, zo is het onduidelijk hoeveel voertuigen er precies op de Antwerpse ring rijden bij alle scenario’s met gedifferentieerd tol. Althans: cijfers daarover staan niet in het rapport (ook niet in het plan-MER), wel volumelijnen op kaarten.
Wat wel in het rapport staat is dat beide tracés in combinatie met gedifferentieerde tol de Kennedytunnel aanzienlijk ontlasten. Gelet op de huidige capaciteit van de Kennedytunnel (5400 voertuigen/uur/per rijrichting) doet de Meccano dat in efficiënte mate en de Oosterweel in overdreven mate. Met dat laatste bedoelen we: in combinatie met gedifferentieerde tol onttrekt de Oosterweel dusdanig veel verkeer aan de Kennedytunnel dat de noordoostelijke sector van de ring daarvan het slachtoffer wordt. Dit blijkt zowel uit de totaalcijfers van verkeersvolume op de R1 Oost-Noord (19300/uur bij Oosterweel in vergelijking met 12100/uur bestaande toestand) als uit de cijfers ter hoogte van Luchtbal (per rijrichting telkens een duizendtal voertuigen/uur meer bij Oosterweel dan bij Meccano, zowel in ochtend- als avondspits). Het mag niet bevreemden dat om al dit extra verkeer te verwerken in een scenario met BAM-tracé tot 27 baanvakken nodig blijken tussen Deurne en Borgerhout.
Het BAM-tracé verlegt de verkeersdruk dus effectief van de Kennedytunnel naar het hart van de agglomeratie, wat stRaten-generaal inmiddels al negen jaar aanvoert. Vandaar dat we al even lang een derde Scheldekruising door de haven bepleiten in plaats van door de stad.
Uit het nieuwe onderzoeksrapport leren we ook dat in combinatie met gedifferentieerde tol de Meccano voldoende heeft aan 2 x 2 rijstroken op die derde Scheldekruising, wat gunstige financiële consequenties heeft. Twee rijstroken betekent een capaciteit van 3600 voertuigen/uur. Het BAM-tracé gaat daar ruim boven (tot 4450 voertuigen/uur), de Meccano blijft er ruim onder (tot 2880 voertuigen/uur). Dit heeft gevolgen voor de kostprijs van de bouwprojecten, die in het plan-MER voor allebei berekend werd op basis van 2 x 3 rijstroken. Ten onrechte, zo blijkt nu voor de Meccano.
Eerder concludeerde het plan-MER al dat de Meccano beter scoorde dan het BAM-tracé op het vlak van leefbaarheid. Dit nieuwe rapport bevestigt nogmaals dat het BAM-tracé niet de manier is waarop je een mobiliteitsprobleem aanpakt, noch een manier om de leefkwaliteit in Antwerpen te bevorderen. Laat staan om het overkappen van de ring ter hoogte van Luchtbal en het Sportpaleis te vergemakkelijken.
De nog steeds ontbrekende en sinds februari 2014 door ons eveneens gevraagde kaarten luchtkwaliteit en geluid voor Meccano met gedifferentieerde tol zullen die bevestiging ook hard maken op het vlak van gezondheidsparameters. Op basis van alle beschikbare gegevens in het plan-MER én de nieuwe gegevens hebben we zelf al een dergelijke kaart gemaakt voor de parameter stikstofdioxide (NO2). Wie de kaart ziet twijfelt niet: aanleggen, dat Meccanotracé!
Manu Claeys en Peter Verhaeghe, voor stRaten-generaal