9 september 2016
MER-rapport bevestigt nog maar eens dat de A102 in combinatie met Oosterweel niet werkt
Uit eerder MER-onderzoek bleek dat de A102 in combinatie met een haventracé WEL werkt
De surrealistische vraag wordt: zal de overheid een goed werkende tangent (A102) schrappen om de Oosterweelverbinding politiek overeind te houden?
In september 2009 kwam Transport & Mobility Leuven (TML) tot de volgende bevinding, tevens eerste zin van haar vergelijkend onderzoeksrapport over de Oosterweelverbinding en het Meccanotracé: ‘Het Meccanotracé is superieur aan de Oosterweelverbinding.’
Een van de redenen waarom dit zo gesteld werd, was de goede werking van de A102 als onderdeel van het Meccanotracé: 4820 voertuigen/uur in de ochtendspits. Dezelfde A102 toegevoegd aan de Oosterweelverbinding trok slechts 1480 voertuigen/uur aan.
De onderzoekers noemden de A102 een zinloze investering indien gecombineerd met de Oosterweelverbinding, wegens te lage aantrekkingskracht. Als onderdeel van het Meccanotracé was de A102 wel een zinvolle investering, wegens voldoende aantrekkingskracht.
Het gevolg van dit spagaat was leesbaar op de Antwerpse ring, waar significant meer verkeer bleef rijden (vooral op het oostelijke deel) bij Oosterweel dan bij Meccano. Zie p.4 (tabel 1) van de studie:
http://www.tmleuven.com/project/meccano/verslag_meccano.pdf
In februari 2014 werd deze negatieve correlatie tussen benutting van de A102 en belasting van de Antwerpse ring (hoe hoger de benutting, hoe lager de belasting) bevestigd in het plan-MER Oosterweelverbinding, met opnieuw een negatieve balans voor de Oosterweelverbinding:
Vergelijking scenario 1.1.0: Oosterweelverbinding + A102 (avondspits):
- op A102: 3.750 voertuigen/uur
- op Antwerpse ring Oost: 17.700 voertuigen/uur
met scenario’s 2.1.0 (Meccano + A102) en 3.1.0 (Oosterweel-Noord + A102):
- op A102: 5.350 (+ 42%) en 5.550 (+ 48%) voertuigen/uur
- op Antwerpse ring Oost: 12.400 (- 30%) en 12.250 (- 31%) voertuigen/uur
Het gelekte MER-rapport ‘A102-R11bis’ bevestigt ten derde male de lage benutting van de A102 en de hoge belasting van de Antwerpse ring in een scenario met Oosterweelverbinding:
Scenario 1.0.1.: Oosterweelverbinding + A102 (avondspits)
- op A102: 3.850 voertuigen/uur
- op Antwerpse ring Oost: 18.803 voertuigen/uur
De volgende conclusies van de onderzoekers over een scenario Oosterweelverbinding met A102 werden niet mee gelekt, maar zijn daarom niet minder relevant:
p.209: ‘We kunnen stellen dat de A102 weinig tot matig gebruikt wordt.’
p.213: ‘De R1 wordt niet ontlast.’
p.211: ‘Globaal genomen verbetert de kwaliteit van het hoofdwegennet niet significant.’
Waarom met dit soort rapport vasthouden aan de Oosterweelverbinding?
Opvallend bij dit onderzoek is verder dat
- dit keer geen A102-scenario is doorgerekend met haventracés (wegens ‘beslist beleid’)
- ook geen scenario Ringland + A102 noch een scenario Ringland + haventracé + A102 mocht worden doorgerekend (wegens ‘beslist beleid’)
Of hoe het keurslijf opgelegd door de opdrachtgever (Vlaamse overheid) de uitkomst van het onderzoek bepaalt, en niet de intellectuele nieuwsgierigheid naar een mogelijkerwijs beste oplossing
Conclusies
- Het ten derde male cijfermatig aantonen van het verband tussen vasthouden aan de Oosterweelverbinding (‘beslist beleid’) en het lage rendement van de A102 (minder dan 50%) is ons inziens dé conclusie van het MER-rapport; bij keuze voor een haventracé werkt de A102 daarentegen zeer goed (meer dan 70%)
- Verder becijfert het gelekte MER-rapport opnieuw dat dit lage rendement van de A102 een hoge belasting van de Antwerpse ring in de hand werkt; met een haventracé geldt het omgekeerde
Beide vaststellingen dreigen buiten beeld te worden geduwd door het voorbarige publiekelijk ‘afserveren’ van Ringland op basis van een gelekt rapportontwerp dat behalve een ‘inner circle’ nog niemand kon inkijken.
De omgekeerde wereld – Vlaams surrealisme? – lijkt op die manier nog maar eens de bovenhand te zullen halen in dit dossier: een potentieel goed werkende tangent (A102) dreigt afgevoerd te worden om de Oosterweelverbinding overeind te houden. Gevolg: alle verkeer blijft op de Antwerpse ring circuleren.
Wij blijven het verstandiger vinden om een bypass rond de stad te bouwen in plaats van erdoor, en vervolgens de huidige Antwerpse ring (met op de oostelijke sector significant minder verkeer dan bij Oosterweel) functioneel te vereenvoudigen en fysiek te overkappen.
Ten slotte: we zijn in juni met veel enthousiasme in de nieuwe werkgemeenschap met de intendant gestapt, samen met diverse administraties en experten, om tegen december met een zo goed mogelijk voorstel van ontvlechting van de zuidelijke ring te komen. We betreuren het dat mensen uit de politieke meerderheid via het lekken van een eerste ontwerpversie van een onderzoeksrapport het ontstane vertrouwen binnen deze werkgemeenschap onder druk willen zetten en zo pogen de goede werking van die werkgemeenschap te saboteren. Binnen die werkgemeenschap was immers overeengekomen dat Ringland binnen de interne adviesronde nog een reactienota zou bezorgen aan de makers van het onderzoeksrapport, en dat in afwachting daarvan niemand zou communiceren over de ontwerpversie.
Op 21 september komt de werkgemeenschap een volgende keer samen. We zullen dan samen met de intendant, Ringland en de leden van de werkgemeenschap evalueren hoe het nu verder moet. Hopelijk raken we hieruit.
Het lek heeft diepe deuken geslagen in het vertrouwen sinds juni gekoesterd door de aciegroepen, bij de vaststelling dat mensen uit de politieke meerderheid van twee walletjes willen eten: binnen de contouren van de werkgemeenschap zeggen dat ze het ‘conflictmodel’ willen verlaten, maar buiten die werkgemeenschap tussentijdse rapporten zonder statuut lekken met het oog op het beschadigen van Ringland.
Dit is iets waar we heel erg hard over moeten nadenken, met zijn allen. Willen we de oude politieke cultuur werkelijk loslaten, of willen we dat niet? De toekomst van de werkgemeenschap hangt hier van af.
Manu Claeys (voorzitter stRaten-generaal) en Wim van Hees (voorzitter Ademloos)